پتنت

 

ثبت اختراع یا پتنت امتیازی است که دولت و یا موسسه خاص در یک کشوربه مبتکران و مخترعان برای ایجاد یک ابداع نو وجدید که از نظر اقتصادی حائز اهمیت باشد اهدا می کند . ثبت اختراع به طور کلی تولید و یا فرآیندهایی را در بر می گیرد

شرایط عمومی ثبت اختراع

ü     نو باشد

ü     دارای گام ابتکاری باشد

ü     فایده عملی داشته باشد

ü     مشمول موارد غیر ثبت نباشد

موارد  غیر قابل ثبت

مواردی که غیرقابل ثبت به عنوان اختراع می باشند عبارتند از:

ü     مواردی که ازقبل درطبیعت موجود است

ü     نظریه های علمی؛ روشهای ریاضی؛ طرح ونقشه، قواعد وروشهامثل روش انجام تجارت

ü     فعالیت ذهنی؛ بازی، نرم افزار رایانه ای فاقد اثر فنی ؛ روش تشخیص یا معالجه بیماری درانسان یا دام ، گونه های گیاهی یا جانوری یاروش ایجاد آنها

ü     اختراعی که استفاده تجاری آن مخل نظم عمومی یا اصول اخلاقی باشد

o       درواقع هدف ازثبت پتنت ازدیدگاه مخترعان کسب افتخار برای خود وکشور وجلوگیری ازثبت ایده توسط دیگران وکسب درآمد ازاختراعات وپایش وحفظ حقوق پتنت است .

انواع پتنت

پتنتهاي سودمند(VitalityPatents)

وسيله اي ساخته است كه از ديدگاه اقتصادي بسيار حائز اهميت مي باشد

پتنت هاي طرحي (Design Patents) كه طرحي جديد ويا اصولي را براي صنعت توليد پايه ريزي نمايد .

پتنت هاي گياهي (Plant Patents)نوع جديدي از گياه را كشت داده ويا ايجاد نمايد كه در باروري اقتصادي بسيار سودمند باشد .

نظام هاي ثبت اختراع

1. نظام اعلامي

2. نظام بررسي ماهيتي ( Examination )

نظام ثبت اختراع در كشور ما به صورت اعلامي بوده و تنها در صورت تمايل مخترع به ارزيابي علمي اختراعش ، وي بايد با درخواست ارزيابي و تأييد علمي اختراع به اداره كل امور نوآوران و ارزشيابي فناوري در وزارت علوم، تحقيقات و فناوري مراجعه نمايد

معاهده همکاری ثبت اختراع

معاهده همکاری ثبت اختراع (Patent Cooperation Treaty) یکی از تدابیری است که در سطح بین المللی برای صیانت از حقوق مالکیت فکری، اندیشیده شده است. تا قبل از انعقاد این معاهده، هر مخترعی که مایل به ثبت اختراع خود در بیش از یک کشور بود، می بایست فرم تقاضا را تکمیل و برای همه کشورهایی که می خواست اختراع خود را در آنها به ثبت برساند، ارسال نماید، ‌تمام هزینه های متعلقه اعم از هزینه های ترجمه، حق الوکاله و حق الزحمه مربوط به دفاتر ثبت اختراع را در هر کشور تکرار نماید.

اهداف معاهده همکاری ثبت اختراع

ü     دیگر مخترع نیازی به تکمیل فرم و تقاضای ثبت در همه کشور های خواهان ثبت نیست

ü     ساده سازی کارهای مربوط به ثبت اختراع در بعد بین المللی

ü     اقتصادی نمودن فرایند ثبت اختراعات

ü     سهیم شدن در پیشرفت صنایع و فناوری

ü     تسهیل در دسترسی عموم به اطلاعات اسناد اختراع

فرق پتنت و کپی رایت

ü     کپی رایت برای محصول، و پتنت برای ایدهاست .

ü     ایده ی بدون محصول هم وجود دارد ولی کپی رایت بدون محصول خیر.

ü     معمولا مدت اعتبار کپی رایت بسیار بیشتر از پتنت است و حتی قابل انتقال!

ü     مدت اعتبار پتنت در ایران 20 سال است ولی کپی رایت ممکن است 80 سال هم باشد.

سهم ايران

مهمترين پايگاه اطلاعاتي كه در آن داده هاي بين المللي در قالب خانواده ثبت دسته بندي شده است توسط درونت تهيه و ارائه شده است كه نمايه جهاني ثبت اختراعات (world pateninden ) نام دارد.

ايران در سال 1981 فقط با ثبت 2 اختراع رتبه 44 را در بين كشورهاي جهان  داشته است و در سال 2001 نيز با ثبت 2 اختراع در اين بيست سال به رتبه 57 نزول كرده است و در نتيجه در طول دوره رتبه 59 را كسب كرده است .

ايران به طور متو سط سالانه كمتر از 1 اختراع ثبت كرده و سهم کمی از ثبت اختراع جهاني را به خود اختصاص داده است .

رتبه نهمدر بين كشورهاي اسلامي ، رتبه هشتم در بين كشورهاي خاورميانه ورتبه پنجم در بين كشورهاي همسايه

حمایت پتنت

حمایت پتنت به این معنا است که مورد اختراع را نمی توان بدون اجازه دارند پتنت به صورت تجاری تولید کرد، استفاده یا توزیع نمود و به فروش رساند؛ پتنت مجوز تولید محصول اختراعی نیست بلکه تنها دیگران را از تولید باز می دارد.

دارنده پتنت حق دارد تصمیم بگیرد چه کسی می تواند در طول مدت حمایت، از اختراع وی بهره برداری نماید.

می تواند حق اختراع خود را بطور کامل به دیگری بفروشد که خریدار، دارنده جدید آن اختراع شناخته خواهد شد.

نمونه هایی از نقض ثبت اختراع

ü     حکم دادگاه کاليفرنيا برای توقف فروش پلی استيشن در آمريکا و جریمه ی۹۰ ميليون دلاری

ü     مایکروسافت محکوم به پرداخت 368 میلیون دلارغرامت شد!

ü     دادگاه شرکت Dellرا به پرداخت مبلغ 51 هزار دلار به آلکاتل محکوم کرد.

 

1. پتنت و انواع را تعریف ننموده و تفاوت پتنت و کپی رایت را توضیح دهید؟

2.شرایط عمومی ثبت اختراع را نام برده و موارد غیرقابل ثبت را توضیح ددهید؟

3. اهداف معاهده همکاری ثبت اختراع را توضیح دهید؟